کُماچ و قروت(Ghorootقوروت)
کماچ و قروت یکی از غذاهای سنتی روستای کلاته بالا که هنوز در سفره تمام کسانی که از روستا مهاجرت نموده اند ، جای دارد
شغل اصلی مردمان روستای کلاته بالا در قدیم الایام دامداری بود است که مسافتی بین 60 کیلومتر را بصورت ییلاق وقشلاق می پیمودند شما افرادی را فرض کنید که از خانه وکاشانه خود دور اند و نان هم ندارد ، این کماچ است که بدون نیاز به تنور در عرض یک الی 2ساعت آماده می شود .
پس کماچ بهترین نانی بود که می شد خارج از روستا ، پخت .
وصد البته هنوز هم برای تمام کسانی که از روستا مهاجرت نموده اند دارای لذت خاصی است .
طرز تهیه کماچ :
به آرد گندم مقداری شیر(یا آب) اضافه می نمایند وآن را ورز می دهند تا خمیری سفت آماده گردد .در این نوع خمیر از خمیر مایه(خمیر ترش) خبری نیست چون اگر خمیر ترش اضافه نمایند در موقع پختن زیر آتش پف کرده وپر از خاکستر می شود (سفت بودن خمیر هم به همین خاطر است)
به آرد شیر اضافه می کنند تا کماچ رزگی Rezgiباشد(نرم وترد)
خمیر را به صورت گرد به ضخامت 5الی 7سانتی متر پهن می کنند
باور محلی: زمانی که خمیر کماچ آماده شد یک تکه چوب نازک را در وسط خمیر می گذارند(عکس فوق -چوب کبریت).دلیل آن این است که میگویند ، بعد از مرگ انسان وزمانی که هر کس بخواهد نتیجه اعمال خود را ببیند ،کماچ از نفری که او را پخته شکایت میکند ومی گوید این فرد مرا در زیر آتش سوخته و باید در آتش جهنم سوزد. چوب وسط کماچ در جواب می گوید اینطور نیست من هم آنجا بودم پس چرا نسوختم
قبل از اینکه خمیر کماچ تا این مرحله آماده گردد ،آتش آن را مهیا می نمایند .بدین صورت که در قدیم از کتمkatam وگوه بز goh Boz( کتم یعنی پهن گوسفند که بصورت یک لایه با ضخامت چند سانتی متر خشک شده باشد +پشکل گوسفند) همرا با کونجلیک konjelik(هیزمی که بعد از سوخت ذغال داشته باشد –مثل گز یا قیچ ) آتش درست می کردند
در این مرحله مقداری از آتش را یک طرف جمع می کنند تا در حدود 3سانتی متر از آتش بماند وخمیر کماچ را روی آتش گذاشته وروی آن را با آتش می پوشانند بعد از یک ساعت کماچ آماده خوردن است .
آتش کماچ می بایست حالتی بین خاکستر و ذغال باشد (خرج khoroj) در شهر بهترین هیزم برای پختن کماچ مخروط کاج است
تهیه قروت (کشک)ghoroot
کشک خشک ده را ده دقیقه با آب خیس می کنند بعد آن را در ظرفی سفالی که در کوره لعاب داده شده به نام تغارTaghar میریزند ومی سایند(قروت بمالم – قروتی بتازونیم)
در موقع سابیدن کشک به آن گردو و بادام که پیش تر سابیده شده اضافه می کنند
بعد از اینکه مقداری کشک سابیده شد به آن آب اضافه می کنند (قروت آماده است)
نکته مهم : اگر قوروت چدنی باشد وبه آن گردو اضافه نمایید ،رنگ قروت خاکستری متمایل به بنفش می شود ولی در قروت های معمولی با افزودن گردو (جوز) تغییر رنگ نمی دهد
حالا کماچ را از زیر آتش بیرون می آورند وآن را به تکه های کوچک خرد نموده وقروت را داغ می کنند تا حدی که بجوش نیاید وگرنه مزه آن ترش می شود
به کماچ خرد شده ، قروت همراه با سیر + نعناع اضافه نموده بعد روغن داغ شده را روی کماچ وقروت می ریزند تا صدای جلیز(ججJej)آن را همه بشوند
نوش جان..........
با تشکر از آقای مرادی وخانواده محترم ایشان وتمام کسانی که ما را در تهیه این مطلب یاری نمودند
تهران : پارک جنگلی لویزان یک روز تعطیل